Toka Te Manawa
- Puka tuhi (!)
- Hei aha ma raatau?
- Nga rerenga whakahiato katoa me te waahanga
- Te whakamahinga o nga tohu karanga
Ko te tohu karanga he tohu orthographic e whakamahia ana i roto i te tuhinga ki te whakamohio ki te kaipānui e pā ana ki te momo orooro e hiahia ana te kaituhi ki te whakaatu.
I roto i te reo-a-waha, e rua nga momo korero ka tukuna: he korero tuuturu, korero korero ranei me te korero korero-kore. Ko te mea whakamutunga ka tukuna i roto i nga tohu katoa me nga tangi o te reo, me te whakarato i nga korero mo te wairua (riri, harikoa, koa, me etahi atu), te reo o te reo (ngenge, puhoi, whakaharatau) me te whakaaro (whakahau, whakamohio, whakaata, patai) mo te kaituku .
Ka panuihia e maatau tetahi tuhinga, kaore e uru atu ki te reo-kore, no reira, kaore o maatau mohiotanga ki te kaituhi, ki tana ahuatanga hinengaro, ki tana hiahia ranei e pa ana ki te tuhinga. Kia mohio ai koe ki te oro e hiahia ana te kaituhi ki te tuku i te tuhinga, ka whakamahia nga tohu karanga.
I roto i te reo Paniora, ko enei tohu ka whakatakotoria i te timatanga me te mutunga o te rerenga.
Hei tauira:E hia nga aramona kua hokona e koe!
I te reo Ingarihi, ko nga tohu (tohu paatai me nga tohu tangi) e whakamahia ana i te mutunga o te whiu.
Hei tauira:Aue!He aha kei a koe?
Ka taea e koe te mahi:
- Tuhinga o mua
- Tuhinga o mua
Puka tuhi (!)
I te tiimatanga, ka tohua te tohu karanga me te waa ki runga, i te mutunga o te rerenga ka tohua me te waa e tohu ana ki raro. Ko te tuatahi ko te tohu supra-tuhia (¡) Me te tuarua ohauru (¡).
Hei aha ma raatau?
Ka taea e enei tohu te whakaatu:
- Ohorere:Aue! He tino mohio koe!
- Koa:Kua tae atu matou ki te whare o Paula!
- Faahiahia:Engari he ataahua te whenua!
- Piira:Tena ra!
- Hiahia:Ko te tumanako ka puta wawe mai!
- Whakatau, tono ranei:Kati taau mahi inaianei!
Nga rerenga whakahiato katoa me te waahanga
- Motuhake. Panui karanga kua whakauruhia ki roto i te rerenga korero. Ko enei he hamama waahanga na te mea ko te tohu karanga kei roto i te rerenga. Na te mea e whai ana i te piko, ko te kupu tuatahi i roto i te hamama kua tuhia ki nga pukapuka iti.
Hei tauira:
He iti nei to taima, kia piki te tere!
Mena he tino aroha koe ki ahau, me whakaatu e koe!
- Tapeke. Ka taea e nga tohu karanga te tiimata me te kati i te katoa o te rerenga miharo. I enei keehi, ka tiimata te tangi me te reta nui a ka whai pea i tetahi atu tangi i muri (hamama karapoti).
Hei tauira:
Ano te koa o te kitenga i a koutou ano!
He mea whakamiharo i taea e koe te haere mai!
Te whakamahinga o nga tohu karanga
He rereke nga whakamahinga motuhake mo te tohu karanga:
I roto i nga korero:
- Aue!
- Aue!
- Aue!
- Aue!
I nga piira:
- Hei!
- Hei rangatira!
- Hey, miss!
- Hei koe!
I roto i nga karakia:
- Engari na te Atua!
- Ko te tumanako he pono!
- Ka pera ano!
- Kaua te Atua!
I nga whakaaturanga:
- Paff!
- Koromeke!
- Aue!
I te onomatopoeias:
- Aue!
- Meow!
- Quiqui-riquí!
I roto i nga rerenga me te whakakorekore:
- Kaore au e whakapono!
- E kore rawa ahau e whakaae!
- Kaore au i te wa e patai mai ai koe ki ahau! Tuhinga o mua
- Kaore hoki he ma, kaore he pango! Kerei!
I nga rerenga me te ellipsis:
- Ka hoatu e ahau he ...!
- Ra katoa…!
I nga uiui:
- Me pehea e pono ai?!
- I rongo koe i tena haruru?!
Tohu karanga toru
- Na raua i tuu te tuunga !!!
- Kia ora !!!
- Kua whanau a Camila i tana tamaiti, a kua tama !!!
Whāia me:
Whetūriki | Tohu | Tohu Karanga |
Kai | Kōwae hou | Nga tohu nui me nga tohu iti |
Tohu Whakahoki | Ngahakawe | Matua |
Hōtuhi | Ellipsis |